W przypadku ujęć podziemnych do wyboru mamy bardzo szeroki wachlarz rozwiązań. Wyróżniamy ujęcia pionowe, poziome, studnie promieniste, a także dreny i galerie drenażowe. Projektowanie ujęć wód podziemnych uzależnione jest od wielu czynników. Począwszy od oczekiwań inwestorów związanych z wydajnością ujęcia, a skończywszy na warunkach hydrogeologicznych panujących na danym terenie. Rozwiązania, na które się zdecydujemy, muszą być bardzo przemyślane i dobrane do rodzaju terenu, na jakim powstanie ujęcie.
Na co zwrócić uwagę przed przystąpieniem do projektowania?
Przed wykonaniem projektu ujęcia podziemnego, powinniśmy dokładnie zapoznać się z materiałami dotyczącymi warunków hydrogeologicznych danego terenu. Niezwykle pomocne może okazać się dokładne przestudiowanie map hydrogeologicznych i dotychczasowych wyników badań. Dzięki temu prawdopodobnie ustalimy jakość wód podziemnych, a także warunki ich zasilania, krążenia i drenażu. Będziemy mogli także sprawdzić wielkość istniejących rezerw wód podziemnych i określić ich zagospodarowanie. Poznamy również, jaki jest stan zagrożenia jakości wód.
Powyższe informacje oraz dane o szacunkowej ilości wody możliwej do wydobycia, pozwolą szczegółowo określić parametry nowopowstającego ujęcia. Zasadniczo wyróżniamy dwa rodzaje ujęć – jednootworowe i wielootworowe, których zastosowanie uzależnione jest przede wszystkim od warunków hydrogeologicznych oraz oczekiwań inwestora.
Konstrukcja otworu studziennego – od czego zależy?
Konstrukcja otworu studziennego uzależniona jest m.in. od rodzaju urządzenia wiertniczego, którym dysponujemy, charakteru zwierciadła wody, głębokości warstwy wodonośnej, wydajności ujęcia, a także ilości poziomów wodonośnych i miąższości warstwy wodonośnej.
W przypadku urządzeń do wykonywania otworu, do wyboru mamy wiercenie udarowe i wiercenie obrotowe. Przy wierceniu udarowym możemy na bieżąco śledzić zmiany ciśnienia hydrostatycznego wraz z przewiercaniem się przez kolejne horyzonty wodonośne. W drugim typie wiercenia, otrzymujemy jedynie ostateczny wynik ciśnienia hydrostatycznego panującego w otworze. Jeśli chcemy dokładnie rozpoznać warunki panujące na danym terenie, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie wykonanie ujęcia metodą udarową. Podobnie jest w przypadku zamykania przewiercanych poziomów wodonośnych, gdzie zazwyczaj lepiej sprawdza się wiercenie udarowe w rurach osłonowych.
Na co zwrócić szczególną uwagę przy projektowaniu podziemnego ujęcia wody?
Niezwykle istotną kwestią jest właściwe zamknięcie poszczególnych poziomów wodonośnych, a także prawidłowe zafiltrowanie poziomu wodonośnego. Filtr użyty w ujęciu powinien cechować się odpowiednią trwałością i przepustowością oraz stosownymi wymiarami. W skałach sypkich z reguły stosujemy filtry z obsypką żwirową, a w szczególnych przypadkach bez obsypki. W przypadku skał litych lepiej sprawdzą się filtry z rury perforowanej lub otwory bezfiltrowe.
Pamiętajmy o tym, że filtr powinien być usytuowany w taki sposób, aby podczas korzystania z ujęcia nie dochodziło do jego stałego lub czasowego odsłonięcia. Kolejną ważną kwestią jest umieszczenie pompy w taki sposób, aby nie znajdowała się ona bezpośrednio przy filtrze.
Projektowanie ujęć wód podziemnych rozpoczynamy od dokładnego zapoznania się z oczekiwaniami inwestora i warunkami hydrogeologicznymi panującymi na danym terenie. W ten sposób zdecydowanie łatwiej będzie nam zaprojektować ujęcie o wystarczająco dużej wydajności. Wszelkie elementy konstrukcyjne studni powinny być dopasowane do terenu, na jakim prowadzone są prace. Dzięki temu będziemy mieli pewność, że w trakcie jej eksploatacji nie pojawią się żadne nieprzewidziane problemy.
źródło: hgs.waw.pl – nadzory geotechniczne obiektów budowlanych